Hòa giải tôn giáo - Bani Awal (Hồi giáo Champa)

Written by Putra Podam
In category Nghiên cứu
Jan 8, 2022, 2:07 AM

Mục tiêu: Tôn giáo là lĩnh vực luôn nhạy cảm, luôn thu hút sự tò mò, sự chú ý của dư luận trong cộng đồng Chăm nói riêng và thế giới bên ngoài. Đây cũng là lĩnh vực dễ bị lợi dụng vào các hoạt động gây chia rẽ dân tộc, tôn giáo, gây mất ổn định tình hình địa phương và xã hội. Vì vậy, định hướng hòa giải tôn giáo, tín ngưỡng hay đức tin là cần đưa ra sự thật, lý giải hợp tình hợp lý khoa học nhằm làm rõ và cho tín đồ hiểu được đâu là chân lý và đâu là âm mưu của thế lực buôn bán văn hóa Chăm. Đồng thời góp phần làm ổn định và tin tưởng lẫn nhau, sống chan hòa tốt đời đẹp đạo giữa các tôn giáo hay đức tin riêng của mọi người.

I. Đặt tên tôn giáo và tổ chức tôn giáo

Từ mục tiêu, nguồn gốc lịch sử tôn giáo, hồi giáo Champa và định hướng hòa giải tôn giáo đã được trình bày trong bài viết “Định hướng hòa giải tôn giáo Chăm” ở Phần II (trình bày trong Phụ lục A và Phụ lục B), Kauthara nay đề nghị Hội đồng Sư cả, Sở Nội vụ, Ban Tôn giáo Chính phủ - Bộ Nội vụ, …  xem xét đặt tên cho tổ chức tôn giáo và tên tôn giáo Chăm cho phù hợp nguyện vọng của cộng đồng Chăm.

1). Đặt tên mới tổ chức tôn giáo

Hiện nay tên tổ chức tôn giáo Hồi giáo của người Chăm được đặt với hai tên gọi: “Ban Đại diện Cộng đồng Hồi giáo” và “Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani”. Tuy tên gọi của hai tổ chức này không điểm nào sai, nhưng hiện nay một số người Chăm thắc mắc do sự thiếu hiểu biết, sự kích động nên đã xảy ra xung đột hay tranh chấp tên gọi trong thời gian qua.

Theo Kauthara, tên tổ chức tôn giáo liên quan Chăm được đề nghị như sau:

a). Cộng đồng Bani Awal: Cụ thể,

Cộng đồng Bani Awal tỉnh Bình Thuận, và

Cộng đồng Bani Awal tỉnh Ninh Thuận.

Giải thích:

- Từ “Bani Awal” gốc từ Ả Rập, nhưng được người Chăm sử dụng thành quen thuộc từ nhiều thế kỷ trước. Cụm từ “Bani Awal” được dịch nghĩa là “đạo Awal”. Từ “Bani” nghĩa là đạo hay tín đồ theo đạo Islam chính thống, cụ thể: Bani Israel, Bani Arabic, Bani Jawa, Bani Islam, Bani Awal, Bani Ahier, …

- Từ “Awal” nghĩa là Islam trước, Islam từ đầu, Islam cũ, … Vậy trong cụm từ “Bani Awal” thì từ “Awal” là cốt lõi, chính, trọng tâm, … Vì từ này chỉ đến hệ phái Giáo sĩ (Acar), nói cách khác giáo sĩ (Acar) chính là “Agama Awal” một hệ phái hồi giáo của người Chăm.

Vậy: "Bani Awal" là cụm từ quen thuộc chỉ đến hệ phái "Awal" hay hệ phái "Isalm Awal" tại Champa xưa, hay nói đến chức sắc giáo sĩ (Acar) ngày nay.

Khảo sát: 100% giáo sĩ (Acar) đều khẳng định là: Awal

b). Tên khác: Ngoài tên tổ chức viết bằng tiếng chăm đề nghị "Bani Awal", tên gọi phổ thông có thể được chọn như:

Cộng đồng Hồi giáo Ba-ni, 

Cộng đồng Hồi giáo Awal, 

Cộng đồng Hồi giáo Ba-ni Awal.

Trong ba tên gọi được liệt kê ở trên thì tên: “Cộng đồng Hồi giáo Awal” là chuẩn nhất, vì Awal ám chỉ đến giáo sĩ (Acar) một hệ phái Hồi giáo của Champa xưa.

2). Đặt tên tôn giáo

Để đặt tên tôn giáo cho người Chăm cần phải căn cứ vào giai đoạn khoa học lịch sử của Champa như đã trình bày trong Phần II (Phụ lục A và Phụ lục B).

Giai đoạn 1: Champa đã tiếp nhận hai tôn giáo lớn trên thế giới là:

- Tôn giáo: Balamon (Brahmanism): thờ thần Brahma, Vishnu, Shiva, …và các thần linh Champa.

- Tôn giáo: Islam (Asulam), chỉ thờ thượng đế Allah, Đấng Tối Cao và Duy Nhất.

Giai đoạn 2: Champa đã cải biến hai tôn giáo lớn ở trên thành hai tín ngưỡng riêng của mình.

- Tín ngưỡng Awal: mang nghĩa Islam, Islam từ trước, Islam từ đầu, hay Islam cũ.

- Tín ngưỡng Ahier: thờ thượng đế Allah là Đấng Tối Cao và thần linh Champa, hay còn gọi Islam mới.

Do đó đối với tín đồ theo Bani (theo đạo) thì tên tôn giáo là: Asulam (tên giai đoạn từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 16). Nay tên Awal (tên giai đoạn sau từ thế kỷ 17 cho đến nay).

Và tín đồ Chăm theo Ấn Độ giáo thì tên tôn giáo là: Balamon (Brahmanism, tên từ lập quốc đến thế kỷ 16). Nay tên Ahier (tên giai đoạn sau từ thế kỷ 17 cho đến nay).

Do đó để đặt tên danh mục tôn giáo cho tín đồ Bani Awal, đề nghị Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani hai tỉnh Bình Thuận, Ninh thuận, Sở Nội vụ, Ban Tôn giáo Chính phủ xem xét bốn tên gọi như gợi ý dưới đây:

Islam: tên gọi quốc tế; tên ngay từ đầu Champa tiếp nhận,

Asulam: tên gọi (Islam) từ thế kỷ thứ 9, được người Chăm sử dụng;

Awal: tên gọi (Islam) từ giai đoạn thế kỷ 17, được người Chăm sử dụng;

Hồi giáo: tên gọi phổ thông được Chính phủ Việt Nam công nhận.

Bani Awal: tên chuẩn nhất bằng tiếng Chăm (dịch sang tiếng phổ thông: đạo Awal), nghĩa là Hồi giáo Awal (Hồi giáo sớm, Hồi giáo có trước, Hồi giáo cũ). Trong khi "Hồi giáo Bani" tương đương " Hồi giáo Islam" là Hồi giáo Chính thống. Điều này trái với "Hồi giáo Awal" là Hồi giáo, một hệ phái mới được hình thành tại Champa, như Hồi giáo Sunni (Ả Rập), Hồi giáo Shia (Iran), Hồi giáo Awal (Champa),... và trên 72 hệ phái khác của Hồi giáo.

Căn cứ Khoản 3 Điều 5 Hiến pháp năm 2013 quy định “Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt”. Do đó, Islam được gọi là “Hồi giáo” là phù hợp và đúng ngữ nghĩa.

Hiểu và sử dụng đúng tên tôn giáo rất quan trọng, vì tôn giáo chi phối sâu sắc đời sống xã hội của người Chăm. Tôn giáo gắn chặt với quá trình phát triển lịch sử của dân tộc Chăm. Vấn đề tôn giáo của người Chăm gắn liền với vấn đề dân tộc và có mối quan hệ với sự phát triển của các tôn giáo trên thế giới đặc biệt là thế giới Hồi giáo và thế giới Melayu. Do đó Hồi giáo của người Chăm ngày nay cũng có ảnh hưởng và chịu sự tác động từ thế giới bên ngoài.

II. Nguồn gốc lịch sử tôn giáo Islam tại Champa

Islam (tiếng Ả Rập là: al-'islām), có nghĩa là "vâng mệnh, quy phục Thượng Đế", mà ở Việt Nam thường gọi là Hồi giáo, người Chăm gọi “Asulam” là một tôn giáo Độc Thần. Đây là tôn giáo lớn thứ hai trên thế giới, sau Kitô giáo. Islam ra đời vào khoảng thế kỷ thứ 7 tại bán đạo Arab, Islam do Thiên sứ Muhammad sáng lập, nhưng đức tin của tín đồ Islam thì Islam bắt nguồn từ trước khi Thượng Đế (Allah) tạo ra Adam. Tất cả tôn giáo đều khởi nguồn từ tôn giáo thờ Thượng Đế mà người Việt Nam dù theo tôn giáo nào thì cũng từng nhắc đến “Ông Trời”. Trong thuyết Độc Thần, Thượng Đế không có danh xưng, người Do Thái gọi là Jehova, người Ả Rập gọi là Allah, người Mã Lai gọi là Tuhan, người Việt gọi là Chúa Trời, Thượng Đế, người Chăm gọi là Po. Để dễ hiểu ta hãy so sánh với từ Po của người Chăm thì Allah chính là Po, trong tiếng Chăm Po khi dùng để nói về Thần linh thì nó là một danh từ chung chứ không phải tên của một Đấng Thần linh. Quay lại với đức tin của người Islam thì Allah là Đấng Tối Cao, Duy Nhất và Muhammad là vị Thiên sứ cuối cùng được Allah mặc khải Thiên kinh. Bốn quyển thiên kinh của Allah đều được ban xuống cho loài người vào tháng Ramadan. Thiên kinh Zabur (thiên kinh của thiên sứ Dawood / David) được xuống vào ngày đầu tiên của tháng Ramadan. Thiên kinh Taurah (Torah - Cựu Ước) được ban xuống cho Musa (Moses) vào ngày 6, tháng Ramawan (Ramadan). Thiên kinh Injeel (Gospel - Tân Ước) được ban xuống cho Thiên sứ Isa (Jesus) vào ngày 13 tháng Ramadan. Cuối cùng là thiên kinh Quran được ban xuống cho Muhammad vào đêm 27 tháng Ramadan và đó cũng chính là đêm Lailatul Qadar của năm đó.

Đọc tiếp nguồn gốc lịch sử tôn giáo Chăm ở phần (Phụ Lục A)

2.1. Tôn giáo chính tại Champa

2.1.1 Giai đoạn 1

Căn cứ nguồn gốc Islam tại Champa, tóm tắt như sau:

Về khoa học lịch sử, người Chăm đã tiếp cận thế giới Islam từ khoảng thế kỷ thứ 9 và phát triển tùy theo từng giai đoạn lịch sử từ thế kỷ 13, Quốc vương Chế Mân (1285-1307), vị vua ảnh hưởng Asulam khi bang giao với thế giới Melayu, và kết hôn với công chúa Tapasi Majapahit (Indonesia).

Thế kỷ 14, Chế Bồng Nga (1360-1390), là giai đoạn cực thịnh trong lịch sử Champa, ông đã chấn hưng nhà nước Champa từ một quốc gia suy đồi trở nên hùng mạnh, là một vị vua Asulam, khi lên ngôi vua Chế Bồng Nga lấy niên hiệu là Sultan Zainal Abidin và cưới công chúa Siti Zubaidah Kelantan-Malaysia.

Thế kỷ 16, Po At (1553-1579), vị vua Asulam, lịch sử ghi Po At đã giúp vua Johor-Malaysia một vương quốc Hồi giáo bằng cách gửi lực lượng 400 thuyền chiến Champa sang giúp Sultan xứ Johor để tấn công quân Bồ Đào Nha ở Melaka-Malaysia, …

Từ khi tiếp cận thế giới Islam, người Chăm đã tiếp thu thêm nền văn hóa, văn minh mới. Islam xuất hiện trong tài liệu Thrah Chăm với tên gọi Asulam, Athulam, Athalam, …được người Chăm sử dụng từ khi tiếp nhận Islam đầu thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ 16.

Vậy giai đoạn 1, người Chăm gọi tôn giáo của mình là: Asulam

2.1.2 Giai đoạn 2

Thế kỷ 17, Po Rome (1627-1651), lấy công chúa bia Than Cih hay Sucih là tín đồ Bani của Asulam con gái vua Po Mah Taha (1622-1627), ông là một vị vua sùng bái Asulam. Po Rome chính thức là người có danh phận là thành viên của dòng dõi vương triều theo Asulam tại Malaysia. Biên niên sử Malaysia ghi lại khi Po Rome ở Makkah (Serembi Makkah, tức là tiểu vương quốc Kelatan-Malaysia). Tại đây, Po Rome kết hôn với công chúa Islam, chính thức mang tên Thánh Nik Mustafa, tên đầy đủ là: Nik Mustafa Bin Wan Abul Muzaffar Waliyullah.

Chăm theo Bani, mặc dù tự nhận mình là tín đồ Asulam, nhưng Chăm theo Bani vẫn tiếp tục duy trì chế độ mẫu hệ và mẫu cư, một qui chế tổ chức gia đình và xã hội hoàn toàn đi ngược với phong tục của Asulam chính thống giáo. Sau thế kỷ 17, do tình hình xung đột tôn giáo trong xã hội người Chăm giữa Balamon và Asulam ngày càng phức tạp, do đó vua Po Rome quyết định hóa giải thành hai tín ngưỡng mới dựa vào Asulam với hai thuật ngữ tên: Awal và Ahier, với ý nghĩa như sau:

Awal: Là tín đồ Chăm Bani đã theo Asulam từ trước, từ thế kỷ thứ 9 cho đến thế kỷ 17 (triều đại Po Rome) nhưng vẫn tiếp nhận văn hóa bản địa Champa. Thuật ngữ Awal (gốc từ Ả Rập) có nghĩa là “đầu tiên, trước” để ám chỉ cho những tín đồ Chăm Bani đã theo Asulam từ nhiều triều đại trước cho đến triều đại vua Po Rome (1627-1651) và chỉ chấp nhận Po Allah Thượng đế, là Đấng Tối cao và Duy nhất. Vậy, từ Awal xuất hiện từ thế kỷ 17, và Awal vẫn mang nghĩa chính là Asulam.

 Ahier: Là người Chăm theo tôn giáo Balamon (Brahmanism Ấn Độ: thờ thần Brahma, Vishnu, Shiva, …) từ khi lập quốc cho đến thế kỷ 15 khi Champa sụp đổ Thành Đồ Bàn (Vijaya), đây cũng là giai đoạn mà Balamon giáo sụp đổ trên toàn Đông Nam Á, và đây cũng là cơ hội cho Islam (Asulam) Chăm phát triển mạnh tại Champa. Thuật ngữ Ahier (gốc từ Ả Rập) có nghĩa là “muộn, sau” để ám chỉ cho người Chăm Balamon trước kia thờ tam vị thần Brahma, Vishnu, Shiva, … đến thế kỷ 17 chấp nhận bỏ thờ ba vị thần trên và chấp nhận thờ phượng Po Allah như vị thượng đế Tối Cao. Po Allah xuất hiện trong cộng đồng Chăm Ahier không phải là Thượng đế Duy nhất mà là Ðấng Tối Cao đứng đầu danh dách các thần linh và vua chúa Champa.

Thuật ngữ Awal không làm thay đổi giá trị thực thể nội tại của Asulam, mà từ Awal chỉ khẳng định thêm rằng tín đồ Chăm Bani đã theo Asulam và tôn thờ Allah từ trước (nghĩa người Chăm Bani đã theo Asulam từ trước triều đại Po Rome).

Trong khi thuật ngữ Ahier, có thay đổi giá trị nội tại trong tín đồ Chăm theo Balamon, bằng cách Po Rome đã dùng quyền lực ép tín đồ Chăm bỏ theo Balamon, nghĩa là Chăm Ahier (trước kia thờ Brahman, Vishnu và Shiva) nay chỉ thờ Allah của Asulam như một Đấng Tối Cao. Điều này chính vua Po Rome đã truyền đạo Asulam cho tín đồ Chăm Ahier và mong sau này tín đồ Chăm Ahier phải thay đổi nhận thức tôn thờ Đấng Allah để cùng tín đồ Chăm Awal của Asulam giải quyết mâu thuẫn, xung đột tôn giáo ở Panduranga xưa.

Trong giai đoạn 2, tín đồ Chăm theo Bani gọi mình là Agama Awal (Awal mang nghĩa Auslam từ giai đoạn đầu).

Thế kỷ 18, Cei Brei (1783-1786) là vị vua Asulam, ông được xem như là ông tổ của người Chăm ở Kampuchea và Nam Bộ Việt Nam.

Tuan Phaow (1796-1797), là một vị công hầu đến từ Malaysia mà biên niên sử Việt Nam gọi là Tuần Phủ. Tuan Phaow cho chúng ta một bằng chứng về sự khởi nghĩa của nhân dân Champa chống Việt Nam và cung cấp thông tin liên quan đến cuộc khủng hoảng chính trị mà Panduranga-Champa gánh chịu trong những năm cuối cùng của thế kỷ 18, …

Thế kỷ 19, Katip Sumat (1833-1834), là vị học sĩ Chăm Asulam sinh ở Kampuchea sang Serembi Mekah (tiểu vương quốc Kelantan, Malaysia) du học về triết lý Islam. Ông là một người rất tinh thông về Thiên kinh Koran và người Chăm tôn sùng như một vị siêu nhân về quyền năng mầu nhiệm đã lãnh đạo nhân dân Champa chống triều đình Huế.

Katip Ja Thak Wa (1834-1835) là tín đồ Chăm Bani, một nhân vật quan trọng trong triều đình Champa, có quan hệ mật thiết với nhiều nhân vật Asulam, đã từng tham gia chỉ huy trong phong trào Katip Sumat và đứng ra lãnh đạo nhân dân Champa tổ chức mật trận chống triều đình vua Minh Mệnh, …

Thế kỷ 20, Thiếu Tướng Les Kosem - Haji Les Kosem (bí danh Po Nagar), sinh ngày 27-3-1927 tại Kompong Cham, ông là tín đồ Chăm Bani tại Kampuchea, là sĩ quan quân đội Kampuchea có vai trò quan trọng trong chiến tranh Đông Dương lần thứ hai và những cuộc nội chiến ở Kampuchea. Là lãnh tụ phong trào Fulro, một nhân vật đấu tranh nhằm giải phóng dân tộc Champa bị áp bức, đã từng đóng vai trò quan trọng trên bàn cờ chính trị Đông Dương vào những năm 1964-1975, là nhân vật Chăm Bani đã từng gây ảnh hưởng lớn đến cộng đồng Chăm tại Việt Nam.

Sau triều đại vua Po Rome, các triều đại khác vẫn tự nhận mình là tín đồ Bani của tôn giáo Asulam, mặc dù vua Po Rome đã dùng thuật ngữ mới là Awal (Hồi giáo củ).

Theo Ban tôn giáo chính phủ thì Việt Nam đã được công nhận 14 tôn giáo đặt tên và sắp xếp theo thứ tự như sau: Phật giáo, Công giáo, Tin lành, Cao Đài, Phật giáo Hòa hảo, Hồi giáo, Baha’i, Tịnh độ cư sỹ Phật hội VN, Tứ ân Hiếu nghĩa, Bửu Sơn Kỳ Hương, Giáo hội Phật đường Nam tông Minh sư đạo, Minh lý đạo tam tông miếu, Balamon, tôn giáo Mặc môn.

Trong đó Islam được được phiên theo tiếng Việt là Hồi giáo, và từ Hồi Giáo tuy nhiều lần đã bị Bộ Ngoại giao Ả Rập phản đối, nhưng phía Việt Nam không chấp thuận từ Islam. Do đó, trên văn bản liên quan tôn giáo Chăm thường ghi: Hồi giáo Islam (Hồi giáo chính thống) và Hồi giáo Bani (Hồi giáo theo dòng Bani hay Hồi giáo theo hệ phái Bani là Hồi giáo Champa), điều này cũng tương tự như Hồi giáo dòng Sunni ở Ả Rập, Hồi giáo dòng Shi-a ở Iran hay dòng Wahabi, … vì trên thế giới có gần trăm hệ phái, chi phái, giáo phái, …liên quan đến Hồi giáo.

Quay lại vấn đề Chăm, để đặt tên tôn giáo Chăm cần phải căn cứ vào giai đoạn khoa học lịch sử của Champa thời đó như đã nêu ở trên.

Giai đoạn 1: Champa đã tiếp nhận hai tôn giáo lớn trên thế giới là:

- Tôn giáo: Balamon (thờ thần Brahma, Vishnu, Shiva, …và các thần linh Champa).

- Tôn giáo: Islam (Asulam), chỉ thờ thượng đế Allah, Đấng Tối Cao và Duy Nhất.

Giai đoạn 2: Champa đã cải biến hai tôn giáo lớn ở trên thành hai tín ngưỡng riêng của mình.

- Tín ngưỡng: Awal (Awal mang nghĩa theo Islam, Asulam từ trước, từ đầu), hay Islam cũ.

- Tín ngưỡng Ahier: thờ thượng đế Allah và thần linh Champa, hay còn gọi Islam mới.

Do đó đối với tín đồ Bani thì tên tôn giáo là: Asulam (tên giai đoạn trước từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 16). Hay tên Awal (tên giai đoạn sau từ thế kỷ 17 cho đến nay).

Và tín đồ Chăm theo Ấn Độ giáo thì tên tôn giáo là: Balamon (Brahmanism, tên từ lập quốc đến thế kỷ 16). Hay tên Ahier (tên giai đoạn sau từ thế kỷ 17 cho đến nay).

2.2. Awal Hồi giáo Champa

Awal: một hệ phái mới xuất hiện ở Champa do ảnh hưởng văn hóa bản địa Champa, là một tôn giáo độc thần, chỉ thờ phượng Allah là Đấng Tối Cao, Duy Nhất và Muhammad là vị Thiên sứ (Nabi) cuối cùng được Allah mặc khải Thiên kinh Koran. Awal là hệ phái Hồi giáo hay Hồi giáo dòng Awal gồm hai tầng lớp:

Tầng lớp thứ nhất, là Giáo sĩ (Acar - ulama): trực tiếp thờ phượng Allah, Đấng Tối cao, Duy nhất và phục tùng Muhammad là Thiên sứ cuối cùng. Nhiệm vụ của giáo sĩ Acar là trau dồi chương kinh Koran, kiêng cử, hành lễ trong tháng Ramadan (Ramawan), Eid al-Adha (Waha), … và thực hiện các nghi lễ liên quan đến vòng đời của người Chăm Bani (Chăm theo đạo).

Tầng lớp thứ hai, là Thường dân (Gahéh): chỉ phục vụ và phục tùng cho giáo sĩ Acar và gián tiếp thờ phượng Allah. Nhưng lớp tín đồ Thường dân (tầng lớp thứ hai) nếu trang bị đầy đủ kiến thức và Thiên kinh Koran thì cũng có thể trở thành giáo sĩ Acar để trực tiếp thờ phượng Allah.

Do vậy, khi bàn đến hệ phái “Awal” (Hồi giáo Awal) thì chúng ta chỉ nói đến tầng lớp “Giáo sĩ” (Acar - ulama) và hệ thống hành lễ của Acar chứ không nói đến tín đồ “Awal” thông thường (Gahéh).

Đọc tiếp nguồn gốc lịch sử tôn giáo Chăm ở phần (Phụ Lục B).

III. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ

Để công nhận chính thức tên tôn giáo của người Chăm và thông báo rộng rãi đến cộng đồng, đề nghị các cấp liên quan cần tổ chức một Hội thảo cấp chuyên gia cho trí thức Chăm và các nhà khoa học trong nước để xác định tên tôn giáo của người Chăm.

Đặt lại tên tổ chức mới cho tôn giáo phù hợp, thiết nghĩ tên cũ “Hội đồng Sư cả” chưa mang tính đại diện, chưa phù hợp cho cộng đồng Chăm hiện nay.

Chính phủ phải công nhận chính thức, rõ ràng, cộng đồng Chăm thuộc danh mục tôn giáo nào? Islam, Hồi giáo hay tôn giáo nào khác?

Cần thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và khẳng định tôn giáo của giáo sĩ (Acar) là tôn giáo độc thần, chỉ thờ phượng duy nhất thượng đế Allah, tôn kính Thiên sứ Muhammad và Thiên kinh Koran làm kim chỉ Nam.

Giáo sĩ (Acar) điều hành các hoạt động tôn giáo tại các Thánh đường trong tỉnh theo quy định của pháp luật Việt Nam và Quy chế đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận.

LINK: ĐỌC TOÀN NỘI DUNG

Hòa giải tôn giáo - Bani Awal (Hồi giáo Champa). File: *.PDF

 

Hình 1. Ts. Putra Podam, tín đồ Bani Awal (Hồi giáo Champa)