Thời gian trôi thật nhanh, thấm thoát đã giáp một năm ngày ra đi vĩnh viễn của vị Anh Hùng Champa kiên cường: “Po Dharma”. Đây là nỗi mất mát lớn lao của dân tộc chúng ta. Cả đời Po Dharma đã không ngừng đấu tranh và cống hiến sức lực cũng như tài năng của mình để làm rạng danh Champa. Ông đã khởi xướng việc đòi quyền bản địa cho dân tộc Champa tại Việt Nam như các dân tộc bản địa khác trên thế giới đã từng đấu tranh và đạt được thành quả, điển hình như các dân tộc bản địa tại Mã Lai, Nhật Bản, Đài Loan, v.v..., đã được các quốc gia này công nhận. Các quốc gia này đã chứng tỏ sự hướng thiện của một đất nước văn minh và nhân bản.

Hai mươi ba tháng chạp năm Canh Tý 2020, các Táo Việt về chầu thiên đình. Ngọc Hoàng đã nghe các báo cáo của các Táo Y tế, Giao thông, Kinh tế, Giáo dục,... trong năm qua. Thiên đình đã tận mắt chứng kiến những “chiêu trò”, những bản báo cáo “làm hàng” của các Táo. Và đặc biệt, năm nay có thêm Táo Ban Tôn giáo lên báo cáo muộn hơn với lý do chính đáng là Chăm Bani đang tổ chức SUK YENG, hơn nữa chờ kết quả cuộc họp của HĐSC về những vấn đề liên quan đến tôn giáo Hồi giáo Bani.

Ngày 20/1/2020 tôi Putra Podam có bài viết với tựa đề: PHẢN BIỆN INRA SARA "MẤY VẤN ĐỀ LIÊN QUAN BANI". Sau khi đọc bài viết của tôi, Inra Sara liền viết bài phản biện, nhưng bài phản biện của Inra Sara không nhằm giải quyết vấn đề tôn giáo mà Inra Sara đã đưa ra, nhưng ngược lại viết bài nhằm chê bai, hạ bệ đối thủ và tự sướng ca tụng mình, đồng thời Inra Sara đưa lên 4 đường dẫn Link những người bịa đặt câu chuyện và chửi tục một cách dơ bẩn. Đây là bằng chứng cách làm khoa học của Inra Sara?

Hai Video clip mang tên “Sự khác biệt giữa Chăm - Bà Ni và Chăm - Hồi Giáo” và Video “Tinh thần mở của người Chăm - Bà Ni qua tôn giáo Bà Ni” là bài nói của Nhà thơ Inra Sara trong dịp đi thuyết trình cho sinh viên, nguồn Video clip do ViệtWeekly phát hành vào năm 2014. Đây là bài thuyết trình nêu lên sự so sánh giữa Bani và Islam cũng như nêu vấn đề sự gắn kết giữa Bani và Balamon. Trên cơ sở đó, Inra Sara muốn chia rẽ và tách rời giữa Bani và Islam, nhưng ngược lại nhằm lôi kéo Bani về phía Balamon bằng cách tuyên truyền “Balamon đại diện Nam, Bani đại diện cho Nữ hay Balamon là mặt trời còn Bani là mặt trăng,…”. Dưới đây là bảy vấn đề mà Inra Sara nêu ra trong hai Video clip mà tôi ghi lại.

Theo dòng chảy của lịch sử, thế giới ngày nay có rất nhiều tôn giáo khác nhau. Chẳng hạn, Thiên Chúa giáo là một tôn giáo lớn nhất thế giới, và kế tiếp là Hồi giáo,…Việt Nam là một quốc gia đa tôn giáo, kể cả tôn giáo nội sinh và tôn giáo ngoại nhập. Theo công bố của Ban Tôn giáo Chính Phủ Việt Nam có 14 tôn giáo, trong đó dân tộc Chăm có hai tôn giáo được ghi rõ: Hồi giáo và Đạo Bà-La-Môn. Riêng Hồi giáo có hai nhánh riêng là: “Hồi giáo Islam” và “Hồi giáo Bani”.

TS. Thành Phần phát biểu “Điều đáng buồn là HĐSC Bình Thuận đã bị Văn Ngọc Sáng mua chuộc. Bình Thuận cũng đã và đang bị Văn Ngọc Sáng (Putra Podam đứng phía sau cả rồi… Mưu Islam khôn nõi…, Âm mưu họ đi vòng quanh tất cả đấy. Chăm bản chất thật thà, không thể hiểu và thấy hết, nếu không có trải nghiệm”.

TS. Thành Phần nói: "Trong mùa Ramawan vừa qua tôi cũng tìm cách phát biểu trong các Haluw sang Magik ở Ninh Thuận và giải thích rất cặn kẻ và đề nghị HĐSC cần phải làm đơn đề nghị gấp trình lên Ban Tôn giáo để bỏ từ HỒI GIÁO chỉ lấy tôn giáo BANI thôi. Nhưng cả Po Gru và Ban Thường trực HĐSC bỏ ngoài tai không muốn nghe điều này. Vấn đề này tôi đã trình bày và giải thích rất rõ và rất kỷ trong HĐSC Bani Ninh Thuận. Nhưng tiếc rằng Ban Thường trực HĐSC Bani Ninh Thuận không tiếp nhận ý kiến của tôi."

Vừa qua một nhóm người gồm 5 người là TS. TP và những người khác tự xưng là trí thức Chăm, những người này chủ yếu ở An Nhơn và 1 người ở Phước Nhơn, viết đơn gửi các cấp như: Bộ Nội vụ, Ban Tôn giáo Chính phủ, UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở Nội vụ tỉnh Ninh Thuận và Ban Tôn giáo tỉnh Ninh Thuận với nội dung đề nghị:

Ngày 10 tháng 01 năm 2020, Hội đồng sư cả hồi giáo Bani tỉnh bình thuận, tiếp ban tôn giáo chính phủ về thăm chúc tết ân cần thăm hỏi sức khỏe và chúc tuổi thọ cho sư cả và chức sắc tôn giáo và thăm hỏi tin đồ chăm hồi giáo Bani nói riêng, bà con dân tộc chăm trong toàn tỉnh bình thuận nói chung, ban tôn giáo chính phủ chúc bà con ăn tết vui vẻ năm 2020.

Hôm thứ 6 ngày 10 tháng 1 năm 2020, tại thôn Văn Lâm đã tổ chức Lễ SUK YENG, bà con đến Thánh đường thật đông đúc, bà con không những người trong làng mà còn từ các làng khác đến tham dự. Cũng theo thông lệ, các giới chức Sắc cũng như đại diện trí thức trao đổi một số vấn đề liên quan đến Tôn giáo. Điểm nổi bật là vấn đề tôn giáo “HỒI GIÁO BANI” được đưa ra thảo luận và kết quả vẫn tôn trọng ý kiến của Hội đồng Sư cả (HĐSC) và giới chức Sắc là giữ nguyên tôn giáo “HỒI GIÁO BANI”.