1). Tìm hiểu từ Ramadan, Ramawan và Ramưwan
Ramadan là tên gọi tháng thứ 9 của lịch Islam. Là tháng thực hiện lễ thức nhịn (khác biệt với lễ thức “ăn chay” như một số tôn giáo khác chẳng hạn như phật giáo). Trong lễ thức nhịn tháng Ramadan của Islam, người Muslim tuyệt đối kiêng cử, không ăn, không uống, và không giao hợp sinh lý từ rạng sáng cho đến chạng vạng tối. Do đó, cơ thể không được thỏa mãn về các nhu cầu thể chất thường lệ, cho đến cuối ngày mới được đáp ứng trong điều độ, để rồi con người lại tiếp tục tự chế, kiêng cử vào sáng ngày hôm sau. Như vậy, người Muslim đã được tạo điều kiện tự rèn luyện bản thân đi vào một nền nếp kiêng cử và thỏa mãn trong nguyên một tháng, phải phấn đấu tự kềm chế và tự làm chủ bản thân, ý thức rõ rệt khi nào thuận, khi nào phải khước từ bác bỏ để sống trong một thế giới của thiện và ác, của các cơ hội, các thách đố, và các cám dỗ. Người Muslim, tin và tôn thờ Thượng đế Allah, phải có kỷ luật để sống theo lời phán dạy của Allah trong Thiên Kinh Qur’an.
Ramadan là tên gọi quốc tế, tuy nhiên tại một số quốc gia, tên gọi này được phát âm và phiên âm lệch đi tùy theo mỗi dân tộc như Ramadan, Ramandan, Ramadhan, Ramazan, Ramadon, Ramadhon, Ramawan,…. người Thái phát âm thành Ramadhon, người Malay phát âm thành Ramadhan, người Thổ Nhĩ Kỳ phất âm “z” thành Ramazan,… Tuy việc phát âm và phiên âm khác nhau ở mỗi dân tộc, nhưng khi ghi họ ghi theo đúng tên gọi Quốc tế là Ramadan ( رمضان ).
Đối với người Cham hiện nay tồn tại 3 cách gọi này là Ramadan, Ramawan, và Ramâwan.
Nguyên nhân xuất hiện tên gọi Ramawan ( ꨣꨟꨥꩆ ) ở người Cham, vì từ Ramadan quốc tế viết theo chữ Ả rập là "رمضان" thì chữ "ض " người Cham khó phát âm nên phát âm thành Ramawan ( ꨣꨟꨥꩆ ).
Trong một số tài liệu cũ của người Cham tên gọi này được xưng gọi là Ramadan (Hình 1).
Trong khi tự điển Aymonier (Hình 2) và Moussay (Hình 3) thì dùng từ Ramawan. (Chú ý: không có tài liệu nào ghi Ramâwan)
Ghi theo Quốc tế: Ramadan ( رمضان )
Ghi theo chữ Cham là: Ramawan ( ꨣꨟꨥꩆ ).
i). Nếu ghi tiếng Anh hay tiếng Việt thì hãy dùng tên gốc là Ramadan.
- Tiếng Việt: Ban Tôn giáo Chính phủ có bài viết "Đồng Bào Chăm đón Lễ Ramadan"
- Tiếng Anh: "Happy Ramadan"
ii) Không ghi Ramawan cho tiếng Việt và tiếng Anh
- Không ghi: "Lễ Ramawan"
- Không ghi: "Happy Ramawan"
b). Ghi theo chữ Cham (Có 2 trường hợp)Khi muốn ghi dòng chữ akhar Thrah Cham, lúc này mới sử dụng từ Ramawan, và từ Ramawan chỉ ghi cho chữ Thrah và dòng chữ Rumi Cam dịch cho akhar Thrah. (Không sử dụng Ramawan cho tiếng Anh và tiếng Việt), như:
- ꨣꨯꨱꩀ ꨀꨶꨮꩆ ꨣꨟꨥꩆ (Raok Auen Ramawan)
- ꨣꨯꨱꩀ ꨀꨶꨮꩆ ꨝꨭꨤꩆ ꨣꨟꨥꩆ (Raok Auen Bulan Ramawan )
- ꨣꨯꨱꩀ ꨀꨶꨮꩆ ꨝꨭꨤꩆ ꨣꨟꨥꩆ ꩒꩐꩑꩘ (Raok Auen Bulan Ramawan 2018)
ii). Trường hợp dùng từ Ramadan
Dùng từ Ramadan khi ghi cho Rumi Cam (Trường hợp không có akhar Thrah) như:
- Raok Auen Ramadan
- Raok Auen Bulan Ramadan
- Raok Auen Bulan Ramadan 2018
Chú ý: Nếu các bạn thích ghi Ramawan cho dòng chữ Rumi Cam vẫn dùng
- Raok Auen Ramawan
- Raok Auen Bulan Ramawan
- Raok Auen Bulan Ramawan 2018
1. Thống nhất dùng từ kết thúc tháng Ramadan "Harei Talaih Aek"
2. Đề nghị thống nhất dùng từ Ramadan - Ramawan.
3. Trao đổi bạn trẻ Cham về chữ "Lễ Hội Ramưwan – Tết Ramưwan"
4. Tìm hiểu tại sao có ba cách gọi Ramadan, Ramawan và Ramâwan?
5. Thiệp chúc Ramadan - Ramawan
