Đề nghị thống nhất dùng từ Ramadan

Đề nghị thống nhất dùng từ Ramadan - Ramawan

Written by Putra Podam

In category Ngôn ngữ

May 22, 2018, 2:38 PM

Nhân dịp chào đón Ramadan 2018, một số làng Palei Cham có treo băng rôn với dòng chữ “Lễ hội Ramưwan”, hay “Tết Ramưwan”. Từ hiện tượng này, kéo theo việc trao đổi và tranh luận gay gắt trên một số trang Facebook ở cộng đồng Cham.

Để thống nhất việc sử dụng từ ngữ là Ramadan, Ramawan, hay Ramưwan mời cộng đồng Cham, những người quan tâm hãy đóng góp ý kiến một cách khoa học và mang tính tích cực nhằm thống nhất danh xưng để sử dụng sau này.

1). Tìm hiểu nguồn gốc từ Ramadan

Ramadan là tên gọi tháng thứ 9 của lịch Islam, là tháng thực hiện lễ thức nhịn. Tên gọi Ramadan là tên gọi quốc tế, tuy nhiên tại một số quốc gia, tên gọi này được phát âm và phiên âm lệch đi tùy theo mỗi dân tộc và ghi thành: Ramadan, Ramandan, Ramadhan, Ramazan, Ramadon, Ramadhon, Ramawan,…. người Thái phát âm thành Ramadhon, người Malay phat âm thành Ramadhan, người Thổ Nhĩ Kỳ phất âm “z” thành Ramazan,…Tuy việc phát âm và phiên âm khác nhau ở mỗi dân tộc, nhưng khi ghi họ ghi theo đúng tên gọi Quốc tế là Ramadan ( رمضان ).

Nguyên nhân xuất hiện tên gọi Ramawan ( ꨣꨟꨥꩆ ) ở người Cham, vì từ Ramadan quốc tế viết theo chữ Ả rập là ( رمضان ) thì chữ "ض " người Cham khó phát âm nên phát âm thành Ramawan ( ꨣꨟꨥꩆ ).

Trong một số tài liệu cũ của người Cham tên gọi này được xưng gọi là Ramadan (Hình 1).

Trong khi tự điển Aymonier (Hình 2) và Moussay (Hình 3) thì dùng từ Ramawan. (Chú ý: không có tài liệu nào ghi Ramâwan hay Ramưwan).

Tùy theo vùng miền trong khi nói, người Cham thường sử dụng khác nhau như là: RAMADAN, RAMANDAN, RAMAWAN, RAMƯWAN, RAMƯNWAN hay nói nhanh thành RA’WAN hay RAM’WAN,…

CHÚ Ý:

- Người Cham Ninh Thuận, thường nói RAMÂWAN (RAMƯWAN).

- Người Cham Bình Thuận thường nói RAMƯNWAN hay RAM’WAN,...

Nhưng hiện nay báo chí tại Ninh Thuận, Bình Thuận thường sử dụng từ: RAMƯWAN.

TUY NHIÊN để ghi đúng:

Ghi theo Quốc tế: Ramadan ( رمضان )

Ghi theo chữ Cham là: Ramawan ( ꨣꨟꨥꩆ ).

2). Sử dụng từ Ramadan và Ramawan

Thống nhất cách sử dụng từ Ramadan hay Ramawan cho các trường hợp sau

a). Ghi theo Quốc tế: Ramadan ( رمضان )

Marhabaan Ramadan ( مرحبا رمضان ) (Arabic)

Happy Ramadan (English)

Selamat Ramadan (Malay)

Selamat Bulan Ramadan (Malay)

Chào Đón Ramadan (Vietnamese) [Sử dụng “Chào đón” chứ không dùng “Chào mừng]

Chào Đón Ramadan 2018 (Vietnamese)

Chào Đón Lễ Ramadan (Vietnamese)

I Love Ramadan (English)

Chú ý:

i). Nếu ghi tiếng Anh hay tiếng Việt thì hãy dùng tên gốc là Ramadan, không thể dùng tiếng Cham là Ramawan.

- Tiếng Việt: Ban Tôn giáo Chính phủ có bài viết "Đồng Bào Chăm đón Lễ Ramadan"

- Tiếng Anh: "Happy Ramadan"

ii) Không ghi Ramawan cho tiếng Việt và tiếng Anh

- Không ghi: "Lễ Ramawan"

- Không ghi: "Happy Ramawan"

b). Ghi theo chữ Cham (Có 2 trường hợp)

i). Trường hợp dùng từ Ramawan ( ꨣꨟꨥꩆ )

Khi muốn ghi dòng chữ akhar Thrah Cham, lúc này mới sử dụng từ Ramawan, và từ Ramawan chỉ ghi cho chữ Thrah và dòng chữ Rumi Cam dịch cho akhar Thrah. (Không sử dụng Ramawan cho tiếng Anh và tiếng Việt), như:

ꨣꨯꨱꩀ ꨀꨶꨮꩆ ꨣꨟꨥꩆ (Raok Auen Ramawan)

ꨣꨯꨱꩀ ꨀꨶꨮꩆ ꨝꨭꨤꩆ ꨣꨟꨥꩆ (Raok Auen Bulan Ramawan )

ꨣꨯꨱꩀ ꨀꨶꨮꩆ ꨝꨭꨤꩆ ꨣꨟꨥꩆ ꩒꩐꩑꩘ (Raok Auen Bulan Ramawan 2018)

ii). Trường hợp dùng từ Ramadan

Dùng từ Ramadan khi ghi cho Rumi Cam như từ quốc tế (Trường hợp không có akhar Thrah) như:

Raok Auen Ramadan

Raok Auen Bulan Ramadan

Raok Auen Bulan Ramadan 2018

Chú ý: Nếu các bạn thích ghi Ramawan cho dòng chữ Rumi Cam vẫn dùng

Raok Auen Ramawan

Raok Auen Bulan Ramawan

Raok Auen Bulan Ramawan 2018

c). Không dùng “Lễ Hội Ramawan” hay “ Tết Ramawan”

Ramadan là tháng thực hiện Lễ thức nhịn chay, kiêng cử, hành lễ và trao dồi Thánh kinh,…Các tín đồ Muslim cũng như Po Acar phải thực hiện nghiêm túc trong vòng 30 ngày. Do đó:

* Ramadan, không liên quan đến việc Họp, Hội họp hay Hội nghị, Hội thảo,.. Nên không thể dùng từ Lễ Hội mà chỉ có Lễ mà thôi. Do đó: Không ghi: Lễ Hội Ramadan, mà chỉ ghi: Lễ Ramadan

* Ramadan, không liên quan đến Tết. Vì theo tiếng Việt Tết liên quan đến tảo mộ, cúng gia tiên, vui chơi, giải trí, chúc rựu (liên quan rựu, bia),… Nên không thể dùng từ Tết cho Ramadan được. (Ramadan là tháng thực hiện lễ thức nhịn chay, kiêng cử, hành lễ và trao dồi Thánh kinh. Không liên quan vui chơi, giải trí, và tuyết đối rựu bia,…).

*Tháng Ramadan là tháng thực hiện Lễ thức nhịn chay của Islam (Bani) trên toàn thế giới, nên không thể tự gọi Tết Ramawan là của người Cham.

Do đó: Không ghi “Tết Ramadan”, mà chỉ ghi:

Chào Đón Lễ Ramadan