#

Islam du nhập vào Champa khoảng thế kỷ IX, nhưng phát triển cực thịnh vào thế kỷ thứ XVI ảnh hưởng từ quốc gia Malaysia và một số quốc gia khác ở Đông Nam Á. Để chỉ tôn giáo Islam người Chăm phiên âm thành từ Asulam. Đối với tôn giáo Asulam thì người Chăm còn dùng từ Bani (nghĩa là “đạo” hay “tín đồ”) rất phổ biến không chỉ dành riêng cho người Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận, mà còn sử dụng ở người Chăm Nam Bộ, Chăm Kampuchia và thế giới Hồi giáo. Một người nam giới Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận trước khi trưởng thành khoảng 10-12 tuổi họ thường làm lễ “Katan” hay “Khatan”, người Nam bộ gọi “Khotan”, còn người Malaysia gọi “Sunat”. Từ “Khatan” nguồn gốc tiếng Ả Rập (Arabic), là hành động cắt bao quy đầu. “Ngak Khatan” là hành động cắt bao quy đầu. Người Islam thường làm lễ cắt bao quy đầu từ lúc mới sinh hoặc lớn khoảng bảy tuổi, thường phải “ngak Khatan tamâ Bani” chứ không ai nói “ngak Khatan tamâ Islam”, điều này được dùng cho cả Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận, Chăm Nam bộ và Chăm Kampuchia.

#

Phát biểu của Quảng Đại Cẩn: Bà-la-môn có lẽ hiện diện tại lãnh thổ Việt Nam ngày nay bằng việc du nhập, diễn ra vào thời lập quốc của Vương quốc Chăm Pa vào năm 192. Nhiều người sống ở Ninh Thuận. Người Chăm theo đạo Bà-la-môn được gọi là Chăm Ahiêr hoặc Chăm Rặt (Cham Jat, nghĩa là Chăm "gốc") và hiện là nhóm người Chăm lớn hơn so với hai nhóm người Chăm Islam và Chăm Bani.

#

Ngài Thứ trưởng mong muốn Hội đồng Sư cả cùng các vị chức sắc, chức việc, không ngừng phát huy vai trò gương mẫu, tích cực tuyên truyền, giáo dục, vận động bà con tín đồ chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tiếp tục phát huy truyền thống bản sắc văn hóa tốt đẹp, cùng đồng bào các dân tộc tỉnh nhà đoàn kết, chung sức, nỗ lực phấn đấu thi đua lao động sản xuất; tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới, đặc biệt là đề cao cảnh giác trước những âm mưu lợi dụng tôn giáo của các thế lực thù địch nhằm gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, tôn giáo ở địa phương.

#

Quỳnh có tên gọi khác là Nguyễn Văn Thượng, là người Chăm ở Palei mblap Klak ( An nhơn – Ninh Thuận ). Vào khoảng năm 2015,  y gia nhập hàng ngũ chức sắc “Acar “ hành đạo tại Thánh đường Hồi giáo Bani An nhơn. Quỳnh còn lập nhiều Facebook với tên gọi khác nhau như: CarDalikal, Car Thượng, Haniim phuel, ... Trong thời gian chức sắc tập sự, Nguyễn Ngọc Quỳnh có theo học giáo lý với Imam Đạo Thanh Huệ, là một vị Imam rất có uy tín và uyên bác về chủ thuyết Hồi giáo Bani và ông ta là cựu Chủ tịch Hội đồng liên chùa Ninh thuận vào những thập niên 1970. Đây là một phước đức rất lớn đối với Nguyễn Ngọc Quỳnh khi được Imam Đạo Thanh Huệ nhận làm học trò để truyền đạt con đường hành đạo đối với một chức sắc, mà ông đang sở hữu. Cũng vì không chịu rèn luyện tu dưỡng đạo đức của một người Tu sĩ, nên Nguyễn Ngọc Quỳnh bị Imam Đạo Thanh Huệ khướt từ không chấp nhận là học trò của ông ta và Quỳnh chính thức bị Ban bổn đạo Thánh đường An nhơn tống cổ ra khỏi hàng ngủ chức sắc ngay sau đó, từ đó Nguyễn Ngọc Quỳnh đi lang thang khắp các làng Chăm và tham gia Facebook chửi rủa hết người này đến người khác để tạo sự “ Like” ảo của trang mạng xã hội. Đó là chân dung thật của Nguyễn Ngọc Quỳnh.

#

​Sự kiện Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bàni tỉnh Ninh Thuận tổ chức thành công Đại hội Đại biểu lần thứ IV là kết quả của sự tin tưởng, niềm kỳ vọng của đại đa số quần chúng chức sắc, tín đồ. Có thể khẳng định rằng: Thời gian qua, những thông tin sai trái, thù địch lan truyền trên mạng xã hội âm mưu chống đối tổ chức tôn giáo cũng không thể phủ nhận hoặc làm giảm đi niềm vui mừng và phấn khởi mới, niềm tin tưởng và khát vọng mới của chức sắc, tín đồ sau Đại hội. Tuy nhiên, thời gian gần đây, lợi dụng quyền tự do ngôn luận trên mạng xã hôị, một số cá nhân có những bài viết xuyên tạc, đưa tin sai sự thật khi cho rằng Đại hội Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bàni tỉnh Ninh Thuận lần thứ IV có sự can thiệp của chính quyền với âm mưu đinh hướng dư luận phủ nhận kết quả thành công của Đại hội.

#

Theo nguồn tin từ giới chức sắc và các vị bô lão Chăm An Nhơn cho biết, hiện nay Cả sư Nguyễn Khiêm cảm thấy rất ân hận, vì nghe lời bọn xấu ký đơn rút khỏi tổ chức tôn giáo Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani tỉnh Ninh Thuận và không tham gia Đại hội Hội đồng Sư cả nhiệm kỳ 4 vừa qua. Cả sư Nguyễn Khiêm cũng giải thích thêm, các chức sắc (Gru, Imam, Katip, Acar) chỉ phụng sự Đấng tối cao Po Allah và xem Thiên kinh Quran là kim chỉ nam để hành đạo trong Thánh đường, cũng như các nghi lễ liên quan đến tôn giáo Hồi giáo Bani.

#

Phan Hòa là một xã của người Chăm, hiếu học, luôn phát huy truyền thống cha ông, các thế hệ con cháu luôn cố gắng học tập và lao động, một cộng đồng sống chan hòa, hòa thuận với cộng đồng dân tộc cộng cư. Một xã thuần nông nhưng thật tự hào bởi chính nơi đây đã sản sinh nhiều trí thức, Kỹ sư, Bác sĩ, Thạc sỹ và đặc biệt có vị Tiến sĩ Văn Ngọc Sáng, một giảng Sư Đại học, một Tiến sĩ được đào tạo bài bản tại nước ngoài với hai chuyên đề thạc sỹ và hai chuyên đề tiến sỹ mà nhiều người không ai dám nghĩ tới.

#

Sáng ngày 12/07/2023 tại nhà khách UBND Ninh Phước, long trọng diễn ra Đại hội Đại biểu Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani lần thứ IV, nhiệm kỳ 2023-2028. Đến dự Đại hội, có ông Nguyễn Hồng Điệp- Phó Trưởng phòng Tín ngưỡng và các Tôn giáo khác -Ban tôn giáo Chính phủ, Tiến sĩ Phạm Văn Bình, UVTV - Chủ tịch UBMTVN tỉnh Ninh Thuận,Thạc sĩ Pi Năng Thị Thủy, UVTV -Trưởng ban Ban Dân vận Tỉnh ủy, Thạc sĩ Đàng Thị Mỹ Hương, TUV- Phó Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận, đại diện lãnh đạo các sở ban ngành tỉnh, lãnh đạo các huyện trong tỉnh và có hơn 80 đại biểu là các vị chức sắc, nhân sĩ trí thức tiêu biểu, đại diện cho tín đồ Bani hiện đang sinh sống các huyện trong tỉnh đã về dự Đại hội

#

Theo nhiều bậc cao niên tại xã Phan Hòa Jaoh yaw (kể chuyện xưa), trong thời gian kalin (giặc Yuen), để bảo toàn lực lượng Po Patao At phải rút quân lên núi cùng các tướng lĩnh,…sau thời gian gặp nạn hạn hán kéo dài, bắp trồng bị khô hết không còn gì để ăn,…Po Patao At cùng đoàn người phải xuống núi và di chuyển về phía Nam vùng Panduranga, khi đến vùng đất đai trù phú, phong thủy tốt, đồng ruộng trù phú bên cạnh cát trắng và dừng chân đóng trại. Ngài ra lệnh cho quan quân và thần dân lập nghiệp để khai khẩn ruộng vườn và tạo dựng thành palei Panet (Bình Thắng). Người dân xã Phan Hòa ngày nay chính là hậu duệ của đoàn quân Po Patao At.

#

Dạo gần đây nhiều người bàn tán xôn xao về đạo đức của ông cả sư Khà về bản tính ham tiền, thích được cung phụng như ông hoàng, để củng cố thế lực của mình tại Phước Nhơn ông Khà đứng sau chỉ đạo đệ tử lập phe phái trong bổn đạo, gây chia rẽ đoàn kết trong nội bộ tại Thánh đường Bà Ni Phước Nhơn, những ai chống lại ông Khà đều bị ông loại khỏi phe nhóm... muốn ở cùng phe ông thì phải vâng lời, chịu sai khiến của ông và làm những việc bất nhân mà ông Khà ham muốn... việc này càng gây ra bức xúc cho những chức sắc có bản tính lương thiện, sống tử tế, họ bị gán ghép là chống lại sư cả...